Obowiązek zawiadomienia o przestępstwie

Społeczny (art. 304 § 1kpk)

Prawny

Osób fizycznych Instytucji państwowych i społecznych

(art. 304 § 2 kpk)

Art. kk: 118, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166, 252.

W tych przypadkach obywatel musi zawiadomić organy ścigania.

Obowiązek wynikający z zasady legalizmu ziści się, gdy wystąpi podstawa faktyczna procesu karnego (uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa).

Przeciwieństwem zasady legalizmu jest zasada oportunizmu, pozwalająca prokuratorowi na rozważenie celowości ścigania karego pomimo istniejącego podejrzenia popełnienia przestępstwa.

Wyraźnym przejawem oportunizmu jest uregulowanie z art. 11 kpk (tzw. umorzenie absorpcyjne) i instytucja świadka koronnego.

Zasada ścigania z urzędu - jest zasadą nieskodyfikowaną. To dyrektywa, w myśl której postępowanie może być prowadzone z własnej inicjatywy organu kierowniczego, niezależnie od czyjegokolwiek żądania, stanowiska i stanowiska. Zasada ta zdominowała postępowanie przygotowawcze.

Jej przeciwieństwem jest zasada skargowości (art. 14 § 1 kpk) - to dyrektywa, zgodnie z którą kierowniczy organu prowadzi postępowania tylko na żądanie innego organu.

Z zasadą skargowości wiąże się system skarg:

• skargi zasadnicze - warunkują postępowanie zasadnicze, np. akt oskarżenia, pozew cywilny (art. 65 § 2), wniosek prokuratora o zastosowanie nadzwyczajnego środka zabezpieczającego (art. 324 kpk), prywatny akt oskarżenia (488)

• skargi etapowe, np. apelacja

• skargi incydentalne

Zasady dotyczące postępowania dowodowego:

Zasada prawdy materialnej - podstawę wszelkich rozstrzygnięć powinny stanowić ustalenia faktyczne, zgodne z rzeczywistością. Organy procesowe mają obowiązek podejmować wszelkie starania aby ich ustalenia były zgodne z prawdą.

Organ sprawujący kontrolę judykacyjną ma obowiązek badać czy organ, który wydał zaskarżone orzeczenie poczynił ustalenia fatyczne, zgodne z prawdą.

Confessia non est regina probationum - przyznanie się nie jest królową dowodów.

Realizacja zasady prawdy może być ograniczona w wyniku:

• immunitetów procesowych

• stosunków rodzinnych

• zakazu dowodu

• humanitaryzmu procesu

• zakazu reformationis in peius (zakaz wznawiania postępowania po 6 miesiącach)

Gwarancje zasady prawdy:

• system środków zaskarżenia

• kontradyktoryjność rozprawy sądowej

• obowiązek inicjatywy dowodowej spoczywający na organach

Zasada obiektywizmu - jest to dyrektywa, wg której organ powinien mieć bezstronny stosunek do stron i innych uczestników postępowania.

Aby obiektywizm był realny muszą być spełnione warunki:

• niezawisłość organu

• wzięcie pod uwagę całego materiału dowodowego (audiatur et altera pars - zawsze trzeba wysłuchać obydwu stron)

• minimalizacja wpływu czynników irracjonalnych na decyzje procesowe.

• Art. 40, 47- wyłączenie.