Czyn - jest zachowaniem się człowieka, który jest zdeterminowany jego wolą, jest to wyodrębniony pewien kompleks zachowań, który pełni rolę pewnego bytu samodzielnego. Czyn może przybrać pewną formę i postać, bądź aktywność. Jest to działanie zawsze lub na braku aktywności wymaganej przez prawo, przez normę prawną, np. obowiązek złożenia w określonym terminie deklaracji podatkowej, nie zgłoszenia lub przekroczenia granicy faktu wwozu do kraju dewiz, jej brak powoduje odpowiedzialność karną.

Podział przestępstw:

I grupa:

• przestępstwa z działania - związane z pewną formą aktywności,

• przestępstwa z zaniechania - nie ma formy aktywności,

II grupa;

• przestępstwa powszechne - popełnione przez każdą osobę zdolną do odp.i prawnej, nie musi nastąpić żadna cecha przedmiotu,

• przestępstwa indywidualne - mogą być popełnione przez podmioty, które mają indywidualną cechę np. płatnik, inkasent, podatnik,

III grupa:

• przestępstwa materialne - które są związane ze skutkiem zachowania się sprawcy, polega ona na uszczupleniu należności publicznoprawnych - na gruncie kks, ponadto do grupy przestępstw materialnych zaliczamy przestępstwa z narażeniem na niebezpieczeństwo na uszczuplenie należności publicznoprawnych w ujęciu konkretnym,

• przestępstwa formalne - do zaistnienia ich nie musi nastąpić skutek, wystarczy samo naruszenie przepisów np. niezłożenie w terminie przez podmiot deklaracji podatkowej. Zaliczamy tu przestępstwa z narażenia interesu publicznego państwa tzn abstrakcyjne.

Czyn zabroniony na gruncie kodeksu karno-skarbowego przybiera postać:

1. przestępstwa skarbowego - art. 53 § 2 - jest czyn zabroniony, zagrożony karą grzywny, ograniczenia bądź pozbawienia wolności, który cechuje się społeczną szkodliwością w stopniu wyższym, niż znikomym,

2. wykroczenia skarbowego - art. 53 § 26 kodeksu karno-skarbowego - mamy do czynienia, gdy sprawca się dopuszcza czynu zabronionego, który jest zagrożony:

1. karą grzywny,

2. w następstwie jego popełnienia następuje uszczuplenie bądź narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej w wysokości nie przekraczającej 5 - krotności minimalnego wynagrodzenia (5x936zł).

Społeczna szkodliwość czynu składa się z dwóch warstw;

1)podmiotowej - możemy tu wyróżnić formę zamiaru, motywację sprawcy (czym się kierował), naruszenia reguł ostrożności i stopień ich naruszenia,

2) przedmiotowej - wyróżniamy tu sposób zachowania się sprawcy (działanie, czy zaniechanie), czy nastąpiła szkoda - wysokość jej z narażeniem na uszczuplenie aktywności podatkowej.

Charakterystyka czynu:

1. czyn człowieka (zachowanie):

• ruchy refleksyjne człowieka (padaczka),

• brak aktywności z punktu widzenia człowieka bądź zaburzeń (atak serca),

• ciało człowieka jest bezwładną masą,

1. czyn karalny,

2. czyn bezprawny tzn czyn, który jest sprzeczny z jakąkolwiek normą prawną,

3. czyn karygodny - jest społecznie szkodliwy.

Struktura przestępstwa:

1. podmiot

2. strona podmiotowa,

3. przedmiot,

4. strona przedmiotowa.

Podmiotem jest ten kto ponosi odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia skarbowe - tylko i wyłącznie osoba fizyczna - art. 5 kodeksu karno-skarbowego - próg wieku jest tu decydujący, górna granica nie istnieje, zaś dolna wynosi 17 lat.

Regulacja art. 5 dopuszcza się w przedziale wiekowym między 17, a 18 rokiem, odpowiedzialność takiej osoby z uwagi na tak młody wiek na gruncie ustawy o sprawach nieletnich stopień rozwoju sprawy, jej właściwości bądź warunki za tym przemawiają.

Gdy osoba nie ukończyła 17 lat sąd rodzinny może zastosować tylko środki wychowawcze z wyłączeniem środka karnego.