Śledź nas na:



Pojęcie, przedmiot i funkcje prawa karnego materialnego

Prawo karne materialne - zajmuje się odpowiedzialnością karną za czyny zwane przestępstwami. Jest uniwersalne, ponieważ odnosi się do innych gałęzi prawa.

 

 

Wyróżniamy:

Prawo karne powszechne:

  1. prawo karne materialne- przepisy prawne, które regulują stosowanie środków reakcji państwa na zachowania, które są zabronione pod groźbą tych środków (źródłem pkm jest kodeks karny)

  2. prawo karne procesowe- przepisy prawne, które regulują proces karny, określające jego model przez zespół podstawowych elementów (źródłem pkp jest kodeks postępowania karnego)

  3. prawo karne wykonawcze- przepisy prawne regulujące tryb wykonywania kar, które są orzekane za popełnione przestępstwa oraz określające uprawnienia osób skazanych.

 

Prawo karne specjalne:

  1. prawo karne skarbowe- przepisy prawne określające stosowanie sankcji za czyn społecznie szkodliwy, który skierowany jest przeciwko interesom skarbowym państwa i wyodrębnione z uwagi na szczególną ochronę interesów państwa (źródłem pks jest kodeks karny skarbowy)

  2. prawo karne gospodarcze- przepisy prawa, które określają przestępstwo przeciwko porządkowi gospodarowania, naruszające w szczególności reguły ustanowione w tej dziedzinie przez państwo

  3. prawo karne wojskowe- przepisy prawa, które regulują stosowanie sankcji w sprawach o czyny zabronione popełniane przez żołnierzy

  4. prawo o postępowaniu w sprawach nieletnich- przepisy prawa, które regulują stosowanie sankcji w stosunkach do kategorii osób nazywanych nieletnimi, którzy popełnili czyn zabroniony albo wykazują przejawy demoralizacji (źródłem tego prawa jest ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich).

 

Funkcje prawa karnego:

 

  • Ochronna - prawo karne chroni stosunki społeczne i dobra podmiotów tych stosunków przed zamachami na nie.

  • Gwarancyjna - zakres czynów zakazanych ma być dla obywatela jasny i taki, aby sądy mogły orzekać tylko takie kary, które zostały określone w ustawie (prawo karne gwarantuje jakie kary są w jakim wymiarze, sąd nie wymierzy innej kary niż ta, która jest przewidziana).

  • Afirmacyjno-motywująca - wskazuje podstawowe standardy zachowania człowieka, wskazuje jakie dobra i w jakim zakresie podlegają ochronie i poprzez stosowanie sankcji motywuje do przestrzegania tych norm.

  • Prewencyjno-wychowawcza - oddziaływanie wychowawcze na sprawce (prewencja indywidualna i ogólna).

  • Kompensacyjna - prawo powinno poprzez odpowiedni system środków karnych umożliwić przestępcy staranie o zadośćuczynienie pokrzywdzonej osobie.

  • Represyjna - pierwszoplanowym celem kary jest zaspokojenie społecznego poczucia sprawiedliwości w związku z dokonanym naruszeniem lub zagrożeniem odpowiedniego dobra prawnego.

 



Zobacz także