Umorzenie postępowania. Przesłanki materialna i formalna
Na gruncie kodeksu okres próby jest w art. 70, jest on zróżnicowany z uwagi na to, co jest zawieszane i wobec kogo i jakiego rodzaju sprawy:
a) w przypadku kary pozbawienia wolności jest zawieszany na okres od dwóch do trzech lat,
b) kara grzywny i kara ograniczenia wolności jest zawieszana od roku do trzech lat.
W przypadku sprawcy młodocianego, recydywisty, osób z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 okres próby wynosi od trzech do pięciu lat.
Zawieszając karę pozbawienia wolności i karę ograniczenia wolności sąd może orzec grzywnę. W przypadku kary pozbawienia wolności wynosi 180 stawek, zaś w przypadku kary ograniczenia wolności wynosi 90 stawek.
Poza orzeczeniem na sprawcę okresu próby sąd może nałożyć na sprawcę szereg obowiązków art. 72 kk, także w przypadku warunkowego zawieszenia kary zastosowano art. 41 § 2 kodeksu karno-skarbowego, tzn., że zawieszając karę sąd nakłada na sprawcę obowiązek uiszczenia należności publicznoprawnych, także tu następują przesłanki, które prowadzą do zarządzenia wykonania kary warunkowego zawieszenia. Kodeks karno-skarbowy tych przesłanek nie przewiduje, art. 75 kodeksu karnego, dzielą się na przesłanki obligatoryjne i fakultatywne.
Przesłanki obligatoryjne:
Sąd zarządza wykonanie kary zawieszonej, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił podobne przestępstwo umyślne jest to jedyna przesłanka obligatoryjna.
Przesłanki fakultatywne:
-
popełnienie innego przestępstwa umyślnego niż podobne,
-
popełnienie przestępstwa nieumyślnego,
-
naruszenie porządku prawnego,
-
nie wywiązanie się z nałożonych obowiązków, w tym również nieziszczenie należności publiczno prawnych.
Po upływie 6 m-cy od okresu próby następuje zatarcie skazania z mocy prawa.
Instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia sprawcy z zakładu karnego:
Podstawy uregulowania w kodeksie karnym - art. 77 kodeksu karnego oraz art. 42 kodeksu karno-skarbowego.
Przesłanki formalne:
Przesłanka podstawowa - odbycie połowy kary przez skazanego, nie mniej niż 6 m-cy. W przypadku pozostałych grup osób, co do recydywistów skarbowych - art. 42 § 1 kodeksu karno-skarbowego - sprawca musi odbyć 2/3 kary, nie mniej niż 6 m-cy. W przypadku sprawców, którzy uczynili stałe źródło dochodów, bądź też działali w strukturach grup zorganizowanych, takie osoby mogą ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu ¾ kary i co najmniej 1 roku - art. 42 § 2 kodeksu karno-skarbowego. Na gruncie kodeksu karnego jest znacząca różnica: recydywista skarbowy - regulacja oddzielna 2/3 + 6 m-cy, po tym okresie dopiero ma prawo ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie.
Przesłanki materialne:
Postawa sprawcy w trakcie wykonywania kary daje podstawę przypuszczać, że sprawca nie naruszył w przyszłości porządku prawnego, także w przypadku tej instytucji istnieją przesłanki jej odwołania.
Zarządzanie wykonania reszty kary:
Dwie sytuacje obligatoryjne lub fakultatywne:
-
Obligatoryjne wtedy, gdy czyn popełniony w okresie próby jest czynem umyślnym i podobnym. Okres próby jest to okres, co do zasady odbycia kary za wyjątkiem osób z art. 37 § 1 pkt 2 i 5 - okres próby nie może być mniejszy, niż trzy lata. Jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne - podobne to sąd zarządza wykonanie kary w każdej innej sytuacji.
-
Istnieje możliwość zarządzenia popełnienia innego przestępstwa umyślnego, nieumyślnego, naruszenie porządku prawnego, naruszenie reguł okresu próby np. nie kontaktowanie się z kuratorem. Są to rzesłanki dające możliwość fakultatywnego zarządzenia wykonania kary.
Przedawnienie karalności:
Art. 44 kodeksu karno-skarbowego - odnosi się do przestępstw skarbowych,
Art. 51 kodeksu karno-skarbowego - odnosi się do wykroczeń skarbowych.
Przedawnienie karalności przestępstwa ustaje:
-
z upływem 5 lat, gdy czyn jest zagrożony karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nie przekraczającą 3 lat,
-
okres 10 lat jest to upływ karalności, gdy czyn jest zagrożony karą przekraczającą karę pozbawienia wolności - przedawnienie karalności.
Na gruncie kodeksu karnego mamy do czynienia z przedawnieniem. Ściganie ma miejsce wówczas, gdy w okresie 5 lub 10 lat nie nastąpiło wszczęcie postępowania - odnosi się to do przestępstw.
Wykroczenia skarbowe: pierwszy okres to jeden rok - jeżeli w ciągu roku organy ścigania podjęły działania to wówczas przedłuża się o kolejny rok. W przypadku dwóch lat, jeśli po ich upływie nic nie nastąpiło to się przedawnia.